Tại sao Bonsai không còn được quan tâm như trước nữa. Lối đi nào để Bonsai gần gũi thân thiện hơn trong cuộc sống hiện đại.
Nếu khoảng chục năm trở về trước, Bonsai được coi là viên ngọc quý trong làng sinh vật cảnh thì nay viên ngọc ấy dường như đã mất đi phần nào vẻ hào quang của mình. Nhớ những năm 2006 – 2007, Bonsai được người ta trân trọng và nâng niu như một báu vật. Các cây nào cây nấy bề thế đặt trên những chậu lớn cả đôi mét. Xét về giá trị quy đổi, có nhiều tác phẩm suýt soát cả chục tỷ bạc. Thậm chí trăm tỷ cũng có. Nhưng đó cũng chỉ là dĩ vãng. Thời thế thế thời thay đổi, cây mất đi chỗ đứng trong lòng người.
( Tác phẩm Bonsai bề thế mang tên Phiêu Diêu )
Có nhiều lý do dễ hiểu khiến người ta không còn mấy tha thiết với Bonsai như trước nữa. Lý do lớn nhất có lẽ là không đủ kiên trì. Để tạo tác được một cây Bonsai vừa có hồn, vừa bế thế, vừa mang đậm vẻ phong trần của thời gian người nghệ nhân cần ít nhất từ 8 đến 15 năm đầu tư công sức và tiền bạc. Do vậy, không mấy ai đủ đam mê và tiềm lực để theo được nghiệp Bonsai. Một lý do khách quan khiến Bonsai càng ngày càng xa rời với người chơi chính là diện tích trưng cây không có.
( Diện tích sinh hoạt hạn chế , không gian trưng bày Bonsai cũng thay đổi)
Thiết nghĩ, đến diện tích sinh hoạt còn bị thu hẹp thì tìm đâu ra không gian cho những chậu cây Bonsai bề thế khoe dáng. Thêm một lý do nữa lý giải cho sự thoái trào của Bonsai chính là sở thích của số đông đang dần thay đổi. Có người đến với Bonsai vì niềm yêu thích thực sự với bộ môn nghệ thuật triết lý mà sinh động này nhưng được mấy người như vậy. Một bộ phận không nhỏ đến với Bonsai theo phong trào, a dua theo số đông nên khi có xu hướng mới họ thường không mặn mà như trước nữa.
Vậy lối đi nào cho Bonsai Việt trong thời gian tới ?
Theo ý kiến chủ quan của riêng cá nhân tôi, Bonsai cần phải tìm lối đi mới cho mình trong bối cảnh hiện đại. Nếu diện tích trưng bày thu hẹp thì phải chăng kích thước cây cũng cần thu nhỏ lại. Thay vì bắt tay vào tạo tác những tác phẩm “đồ sộ”, “lớn lao” thì nay ta nên chọn những phôi cây nhỏ nhắn hơn, chú trọng vào việc sáng tạo Bonsai mini thay vì Bonsai thông thường.
(Tác phẩm Bonsai sanh kích thước mini, dễ dàng đặt để tại các góc nhỏ trong không gian sống)
Nếu trước đây, chúng ta chỉ chú trọng tạo tác Bonsai từ một số loại cây cố định như sanh, si, duối, tùng,…thì nay cần thay đổi tư duy này. Để các tác phẩm Bonsai sinh động, khơi dậy nhiều hứng thú hơn với người chơi, chủng loại cây phôi cũng nên có sự thay đổi. Thay vì những cây kể trên, có thể linh hoạt sử dụng các loại cây có hoa, cây ăn quả để tạo tác Bonsai. Không chỉ mang lại diện mạo mới cho các tác phẩm mà việc sử dụng các cây hoa, cây ăn quả còn khiến người chơi, người hưởng thụ Bonsai cảm thấy thích thú hơn khi những “đứa con tinh thần” của mình đơm hoa, kết trái. Ngoài những tán lá xanh rì, người chơi còn có hoa thơm, trái ngọt để chờ mong mỗi ngày. Đây phải chăng cũng là nguồn động lực mới, kích thích người chơi lưu tâm đến cây mỗi ngày.
(Cây Bonsai Hồng Xiêm đang sai hoa sai quả khiến người xem thích thú)
(Cận cảnh tác phẩm Bonsai Hồng xiêm)
Cuối cùng, để Bonsai không đi vào quên lãng, cần có những buổi gặp gỡ trò chuyện giữa cộng đồng bonsai thường xuyên hơn trong thời gian tới. Các buổi triển lãm trưng bày Bonsai không nên bó buộc về hình thức hay số lượng cây; tránh sự đơn điệu, cứng nhắc trong cách sắp đặt, bày trí. Triển lãm cây cảnh Bonsai không nên chỉ hướng tới giới chơi cây chuyên nghiệp mà nên rộng cửa chào đón cộng đồng yêu cây cảnh nói chung để tạo được sức lan tỏa.
Trong thời gian tới đây, các nghệ nhân và bạn yêu cây sẽ có dịp gặp gỡ và giao lưu tại một triển lãm như thế mang tên Triển lãm Hoa & Nghệ thuật Bonsai 2017. Triển lãm dự kiến tổ chức từ ngày 25/04 đến hết ngày 15/05 với 200 tác phẩm Bonsai vừa và nhỏ, Bonsai mini, Bonsai hoa, Bonsai quả cùng hàng chục loại hoa cây cảnh độc đáo đến từ khắp nơi trên thế giới. Có một điểm đặc biệt, khiến Triển lãm này được nhiều người kỳ vọng đó chính là các tác phẩm Bonsai được trưng bày trong không gian thiên nhiên hữu tình thay vì các khoảng sân đơn điệu như các triển lãm khác.
Được biết, Triển lãm Hoa & Nghệ thuật Bonsai 2017 mở cửa hoàn toàn miễn phí nhằm tạo ra sân chơi cởi mở cho toàn thể cộng động yêu hoa cây cảnh nói chung và giới chơi cây bonsai chuyên nghiệp nói riêng.
Mong rằng, Triển lãm này có thể góp phần giúp nhịp sống Bonsai Việt thêm phần sôi nổi trong bối cảnh mới.
– Đơn vị tổ chức: Hội cây cảnh Nghệ thuật Thăng Long
– Địa điểm tổ chức: Trang trại hoa cây cảnh Thăng Long – Phía sau UBND xã Tam Hiệp, Thanh Trì, Hà Nội
– Thời gian: Từ ngày 25/04 đến hết ngày 15/05